Այս համարում ներառված են.

• Լաբիրինթոսներ լողափին
• Բակային խաղեր. Նախորդ համարի արձագանքները
• Լասկերի շաշկի. Խաղի մասին պատումը տեսանյութով
• Մաթեմատիկական խաչբառ
• Մոգական քառակուսիներ
• Խնդիրների թարգմանութուն «Քվանտ» ամսագրից

 

Լաբիրինթոսներ լողափին

Լաբիրինթոս  (հայերեն`բավիղ) բառն  առաջացել է հին հունարենից, կոչվում է փողոց,  նրբանցք կամ  ամրոց: Լաբիրինթոս նշանակում է իրար հետ կապակցված շինությունների  խճճված ցանց, որից ելքը գտնելը  դժվար է: Լաբիրինթոսները լինում են երկու տեսակ` մի ուղղությամբ լաբիրինթոսներ  և բազմաթիվ ուղղություններով:  Մի ուղղությամբ լաբիրինթոսի մի ուղին տանում է դեպի լաբիրինթոսի կենտրոն և այնտեղից` նորից դեպի ելք:  Երկրորդ տեսակի լաբիրինթոսները ունեն բազմաթիվ ուղղություններ`մեծ ու փոքր փակուղիներով: Լաբիրինթոսներ կարելի է կառուցել օրինակ բակում՝ վերցնելով  բազմաթիվ փոքր քարեր: Տես օրինակները.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Կրթահամալիրի Հյուսիսային դպրոցի դասավանդող Անի Միրզոյանը ներկայացնում է ճամբարականների հետ պատրաստած խաղ  լաբիրինթոսները, որոնք պատրաստել են լողափի խճաքարերից: Խաղի նկարագրությունը ստորև.

• խաղավարը ճամբարականներին  բաժանում է հավասար խմբերի
• յուրաքանչյուր խումբ ըստ տրված ժամանակի հավաքում են խճաքարեր
•  հավաքած քարերից  խումբը պատրաստում է լաբիրինթոս
• հակառակորդ խումբը կամ խմբերը փորձում են հաղթահարել  լաբիրինթոսը՝ անցնելով խճճված  ճանապարհներով մինչև կգտնեն  ելքը
• հաղթում է այն խումբը, ով ավելի կարճ ժամանակահատվածում կկարողանա հաղթահարել և գտնել  հակառակորդի պատրաստած լաբիրինթոսի  ելքը:

Խաղի մանրամասն նկարագրությունը տես տեսանյութով.

2016-2017 ուստարվա մաթեմատիկայի ընտրությամբ գործունեության խմբի սովորողները պատրաստել են   բազմաթիվ լաբիրինթոսների օրինակներ, որոնք կարող եք տեսնել հետևյալ   հղումով:

 Բակային խաղեր. Նախորդ համարի արձագանքները

Ամսագրի ութերորդ համարի բակային խաղերին են արձագանքում կրթահամալիրի ճամբարականները, պատասխանատու՝ Հյուսիսային դպրոցի դասվար Կարինե Խառատյան:

Խաղի ընթացքը, նկարագրությունը տե՛ս տեսանյութում:

 

 

 

 Լասկերի շաշկի. Խաղի մասին պատումը տեսանյութով

Միջին դպրոցի 7-րդ դասարանն ավարտած Աբել Բաբայանն՝ ուսումնասիրելով «Մաթեմատիկա»   ամսագրի ութերորդ համարը, ներկայացնում է   Լասկերի շաշկի խաղը տեսապատումով:

Տեսանյութը ստորև.

 

 Մաթեմատիկական խաչբառ

Փորձեք լրացնել հետևյալ մաթեմատիկական խաչբառը, հարցերը տե՛ս հղումով:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Նյութի աղբյուրն՝  այստեղ:

 

Մոգական քառակուսիներ

Մոգական քառակուսին մի քառակուսի է, որը տրոհված է վանդակների, որոնց մեջ գրված են թվեր այնպես, որ ցանկացած տողի, ցանկացած սյունակի և անկյունագծի թվերի գումարը  նույնն է:

Այսինքն՝ nxn չափի քառակուսին մոգական  է,  եթե այն լրացված է  n ²  հատ թվերով այնպես, որ  յուրաքանչյուր տողում, սյունակում, յուրաքանչյուր անկյունագծի վրա տեղադրված թվերի գումարը նույնն է:

Խնդիր 1.

Տեղադրեք   3×3 չափի քառակուսում  1-9 թվերը այնպես, որ քառակուսին դառնա մոգական:

Խնդիր 2.
Տեղադրեք  4×4 չափի քառակուսում  1-16 թվերն այնպես, որ քառակուսին դառնա մոգական:

Խնդիր 3.
Տեղադրեք  3×3 չափի քառակուսում 1-9 թվերն այնպես, որ քառակուսին դառնա  յուրահատուկ:
(Յուրահատուկ  է կոչվում այն քառակուսին, որի բոլոր տողերում, սյուներում, անկյունագծերում գրված թվերի գումարը տարբեր է):

Այժմ դիտարկենք հետևյալ 9×9 քառակուսին, տես նկարը՝

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Մոգական  6×6 չափի  քառակուսի կարելի է ստանալ   օգտագործելով 3×3 չափի կանաչ քառակուսիները, ինչպես ցույց է տրված նկարում (ստուգիր քառակուսու մոգական լինելն ինքնուրույն):

Խնդիր 4.
 Նկարին նայելով  3×3 չափի  կարմիր քառակուսու դատարկ վանդակները լրացնել   թվերով այնպես, որ 
ա.կարմիր քառակուսին լինի մոգական
բ. ամբողջ  քառակուսին 9×9 չափի  լինի մոգական:

Աղբյուրը տե՛ս այստեղ:

 

 Խնդիրների թարգմանութուն  «Քվանտ» ամսագրից

1.Երեք փայտիկներից  կարելի է կառուցել եռանկյուն: Յուրաքանչյուր փայտիկից կտրեցին մի կտոր  և այդ կտորներով պատրաստեցին  մեկ այլ  եռանկյուն: Արդյո՞ք միշտ է  հնարավոր  մնացած կտորներով   ստանալ եռանկյուն:

2.Բերեք    a  բնական թվի այնպիսի օրինակ, որ ax1001x1003x1005 + 4  արտահատյությունը լինի  ինչ որ թվի քառակուսի:

3. Ուրվագծային քարտեզի վրա նշված են տաս քաղաքներ (առանց անունների), որոնցից մի քանիսը միացված են ճանապարհով: Անգետիկին տվեցին հետևյալ առաջադրանքը, նշել քարտեզի վրա բոլոր  քաղաքների անունները՝ ունենալով հարևան  զույգ քաղաքների անունների ցուցակը:  Անգետիկը միարժեքորեն կարո՞ղ է նշել   բոլոր տաս քաղաքների անունունները ուրվագծային քարտեզի վրա:

4.Շախմատի տախտակի վանդակներից կազմված ուղղանկյունը կանվանեք «կարևոր», եթե նրա բոլոր անկյունային վանդակները սև են: Շախմատի տախտակի  յուրաքանչյուր վանդակի վրա գրված է այդ վանդակը պարունակող «կարևոր» ուղղանկյունների թիվը,  ընդ որում՝  B-ն սև վանդակների վրա գրված թվերի գումարն է,  իսկ w-ն՝ սպիտակ վանդակների վրա գրված: Գտեք B-w տարբերությունը:

Թողարկման  պատասխանատուներ.

Համարի խմբագիր, թողարկող՝ Մարիա Աբրահամյան, Միջին դպրոց, 7-րդ դասարան

Խաղերը պատրաստեցին.

Հյուսիսային դպրոցի դասավանդող՝ Անի Միրզոյան

Հյուսիսային դպրոցի դասվար՝ Կարինե Խառատյան

Միջին դպրոցի սովորող՝ Աբել Բաբայան

Աշխատանքը թարգմանեց.

Հայկ Ղազարյան, Միջին  դպրոց, 7-րդ դասարան